Gouden momenten met Miranda Tollenaar
Miranda Tollenaar (50) adopteerde haar dochter Mica (7) op 5-jarige leeftijd vanuit Haïti. Hoe beleef je samen de Bijbel als je dochter uit een heel andere cultuur komt, en je verder moet borduren op de basis die daar gelegd is? En waar let Miranda op bij het uitzoeken van een kinderbijbel?
‘In Haïti leeft veel meer bewustzijn van het bovennatuurlijke’
‘Elke dag na het avondeten lezen we uit een Bijbels dagboekje met mooie illustraties. Dan komt Mica lekker op schoot zitten met een bakje chips, dat vindt ze een heerlijk moment. Door het lezen leert ze ook nog eens allemaal nieuwe Nederlandse woorden, hartstikke handig voor ons. Mica is in Haïti ook gelovig opgevoed, dus toen ze hier kwam gaf dat haar meteen een gevoel van thuis. Zelfs nog voordat ze Nederlands kon praten vonden we elkaar daarin, als we zonder woorden spraken over Jezus.’
Bewuste keuzes: niet te spannend, geen blonde Jezus
‘Ik merk wel duidelijk verschillen met hoe het geloof in die cultuur beleefd wordt. Daar leeft veel meer bewustzijn van het bovennatuurlijke, dus ze is al jong opgevoed met verhalen over Satan. Ze kan bijvoorbeeld vragen: “Als ik een foutje maak, ga ik dan naar Satan?” Maar ik wil het geloof niet als iets angstigs aanbieden, dus laat ik bewust ook de liefdevollere kant zien in de verhalen die ik vertel. Verder valt me op dat ze heel gevoelig is en een haat-liefdeverhouding heeft met spanning. Ze zoekt de spanning wel op, maar kan de verhalen ook onwijs eng of zorgwekkend vinden. De kruisiging van Jezus vindt ze bijvoorbeeld verschrikkelijk, zo zielig voor Jezus. Als ik een kinderbijbel uitzoek kijk ik daarom altijd of het niet te spannend is.
‘Ik let erop dat Jezus niet blond is’
Nog iets waar ik op let: dat Jezus niet blond is in de Bijbel. Dat zie je nog best vaak voorbijkomen in oudere kinderbijbels. Als ik haar vraag aan te wijzen wie zij denkt dat Jezus is, dan is die altijd blond! Het zal wel komen doordat de oudere boekjes vaak in het buitenland belanden. Ik heb haar al duidelijk gemaakt dat Hij een beetje bruin is, ik vind het belangrijk dat ze dat weet.’
Alle verhalen zijn nieuw
‘Wat mij al snel opviel was dat Mica niet één Bijbelverhaal kende dat hier in haar kinderbijbel staat. Dat maakt het hartstikke leuk en verrassend om aan haar voor te lezen. Ze is overal benieuwd naar en ’s ochtends komt ze er weleens op terug: “Mam, hoe is het nu afgelopen met de spionnen van Jozua? Gaan we vanavond verder lezen?” Want ze heeft al die verhalen nog nooit gehoord!
Bij sommige Bijbelverhalen probeer ik bewust een link te leggen met haar situatie. Onlangs kwam het verhaal van Mozes voorbij, en ik leerde haar het liedje erbij: Hoe kwam Mozes door de Rode Zee? Toen vertelde ik haar dat Mozes ook geadopteerd is. Dat leek weinig indruk op haar te maken, maar ik denk dat ze dat wel gaat onthouden. Zo weet ze dat adoptie in de Bijbel ook al voorkwam.’
Samen het geloof vieren
‘Mica is een heel vrolijk meisje en we hebben veel plezier samen. Met haar bidden is een feestje, want dat vindt ze heel leuk. Ik heb een houten kistje laten maken, daarin stoppen we de namen van mensen die we belangrijk vinden. Elke zondag mag zij er een naam uit trekken en dan bidden we voor diegene. Later krijgt ze het kistje, als herinnering aan deze momenten. In het hout staan onze namen en de zegen uit Numeri gegraveerd: “De Heer zal bij jullie zijn en voor jullie zorgen.” Uit de Bijbel in Gewone Taal, want ik houd van normale taal. De Bijbel kent heel wat jargon, dus ik vind het een leuke uitdaging om het in normale woorden aan haar te vertellen.
Aan Bijbelse feestdagen geef ik graag op een symbolische manier aandacht, zodat ze leert wat het betekent en zo blijft het ook beter hangen. Met Pasen houden we bijvoorbeeld samen avondmaal met limonade en matses, en met Kerst vieren we de geboorte van Jezus met beschuit met muisjes. Ook de feesten uit het Oude Testament vieren we. Met het Poerimfeest gaan mensen in Israël verkleed, dus op die dag mag ze haar prinsessenjurk aan. In de kerkelijke agenda wordt dat natuurlijk ook verwerkt, maar ze onthoudt vooral hoe ík ernaar kijk, dus vind ik dat de Bijbelse opvoeding vooral aan mij als ouder is. Ik wil haar meegeven dat de Bijbel antwoord heeft op heel fundamentele vragen, want die zullen er bij haar ook zeker nog komen. En dat het antwoorden zijn die hoop geven.’
Tekst: Yvonne Bos // Fotografie: Carla Manten
Bijbellezen in een adoptiegezin: 6 tips van Miranda Tollenaar
- Zorg dat de gekozen kinderbijbel aansluit bij jullie situatie. Ik let er bijvoorbeeld op dat Jezus niet blond is. Ook vind ik het belangrijk dat de kinderen die zijn afgebeeld verschillende culturen vertegenwoordigen.
- Wij kozen voor een kinderbijbel in één jaar zodat we gemotiveerd blijven om iedere dag een stukje te lezen. Het dagboek helpt Mica ook om meer inzicht te krijgen in dagen, maanden en de duur van een jaar.
- Mica hoort de verhalen voor het eerst. Als je zo’n boekje dan volgend jaar opnieuw gebruikt raakt ze er meer mee vertrouwd.
- Aan het einde van onze verhaaltjes staat een gebedje. Dit laat ik regelmatig door Mica lezen, zodat ze haar leesvaardigheden ontwikkelt en erbij betrokken blijft.
- In Haïti zijn volwassenen en kinderen veel meer bewust van het bovennatuurlijke; in dat land wordt voodoo het meest gepraktiseerd. De spannende verhalen die zij daarover vertelt wuif ik niet weg, maar ik vertel haar daarbij ook dat God altijd wint.
- We hebben een gebedsdoosje met namen waar Mica iedere zondag een opgevouwen papiertje uit mag grabbelen. Hier staan ook de namen op van familieleden en vrienden uit Haïti. Zo maken wij hen een vanzelfsprekend onderdeel van ons leven.