Mysterie: omgaan met geloofsvragen van kinderen

Jarenlang werkte ik als jeugdwerker in een kerk en Advent pakten we altijd groots aan. Zo ook dit jaar. Na wekenlang voorbereiden, stond ik klaar in een zaaltje vol kinderen van alle leeftijden. Alles is tot in de puntjes voorbereid. Ik open mijn zorgvuldig ontworpen digibord-les vol leuke experimenten en spelletjes, vraag om stilte en haal diep adem om te beginnen aan het verhaal. Er kan nu niks meer misgaan. Precies op dat moment gaat er recht voor mijn neus, een vinger omhoog van een kleuter: ‘Wie heeft God eigenlijk gemaakt?’

Na al die weken voorbereiding, sta ik met mijn mond vol tanden. Ken je dat gevoel?

Kinderen kunnen vragen stellen, waar je als volwassene vaak niet over nadenkt. Vragen die niet alleen je programma compleet overhoopgooien, maar die ook je eigen ideeën over geloven en het leven aan het wankelen kunnen brengen.

Misschien raak je er wel geïrriteerd door, omdat de vragen schuren aan twijfels die je zelf hebt. Je schrikt ervan of wuift de vraag weg met een standaard antwoord. Maar hoe mooi is het als het je lukt om dat niet te doen. Als je durft om je even stil te laten zetten door die vraag, want hoe bijzonder is het eigenlijk: dat kinderen ervoor kunnen zorgen dat je het leven plotseling in een heel ander licht ziet.

We hebben als volwassenen soms de neiging om op elke vraag een antwoord te willen hebben, om moeilijke vragen weg te duwen, om in onze eigen antwoorden en hokjes te blijven hangen. Het doet me denken aan wat een broeder me ooit vertelde in de kloostergemeenschap Taizé. We hadden met een groep jongeren een gesprek over het verschil tussen het protestantisme en het katholicisme. Het antwoord van de broeder?
Protestanten kunnen leren van Katholieken, dat er niet overal een antwoord op hoeft te zijn Als je alles invult, als overal een antwoord op is, dan maakt dat het Geheim van het Leven soms juist ook kleiner. Je mag leren dat het Mysterie groter mag zijn dan onze antwoorden en dat juist dat iets heel moois kan zijn.

Wat ik uiteindelijk deed met die vraag van die kleuter? Eerlijk? Ik begon gewoon met de volwassenmethode. Ik werd overvallen door de vraag en wilde snel door met mijn programma. Ik probeerde uit te leggen wie God heeft gemaakt, terwijl ik eigenlijk geen idee heb. Ik stamelde iets over oneindigheid, over een ring die ook geen begin of einde heeft, en het stelde de kinderen tevreden. Maar het beste wat ik daarna deed? Ik ging stil staan. Echt even stil staan. Ik vertelde dat ik het een mooie vraag vond en dat ik ook niet zeker wist wat het antwoord was. Ik vroeg de kinderen wat zij dachten en er ontstond een gesprek. De hele groep was hyper betrokken. Iedereen lette op, zonder voorbereiding, zonder werkvormen, zonder experimenten, want alle kinderen voelden: dit is een echte vraag en we worden serieus genomen.

‘Het is best goed om af en toe met je mond vol tanden te staan’

De conclusie? Het is best goed om af en toe met je mond vol tanden te staan, om even te wankelen, te beseffen dat je niet alles weet, om naar een ander te luisteren, om samen te vragen, te filosoferen, nieuwe paden te zoeken. Het is best een goed idee, om samen stil te staan bij het mysterie.

5 reactie-tips voor als jij ook eens met je mond vol tanden komt te staan:

• Daar ga ik eens wat langer over nadenken. Denk jij ook na? Dan kunnen we het er later nog eens over hebben.
• Vraag het samen aan een expert. Leg de vraag bijvoorbeeld eens voor aan een dominee of aan een opa of oma met meer levenservaring. Dat is meteen heel leerzaam voor een kind. Zo leert het: als ik iets niet weet, kan ik om hulp vragen.
• En ook altijd een goede optie: je kunt het bij vragen rond geloven ook samen aan God vragen door te bidden.
• Zeg gerust: Wat een goede vraag. Ik weet het eigenlijk niet. Wat denk jij?
• En bij dat laatste is belangrijk: probeer door te vragen, maar maak er geen kruisverhoor van. Probeer niet te verbeteren, antwoorden aan te vullen of te vergeestelijken. Probeer écht te luisteren, mee te denken en mee te vragen. Ga mee in de verwondering. Er hoeft niet altijd meteen een antwoord te komen. Zo heb je samen de beste gesprekken.