Kinderen, leervoorkeuren en de Bijbel

Het ene kind leest graag en praat gemakkelijk over een verhaal. Maar het andere kind is een echte doener: hij of zij wil het liefst meteen aan de slag. Zo zijn er nog een aantal leervoorkeuren die uitmaken hoe een kind graag aan de slag gaat met de Bijbel. Maartien Hutter legt uit hoe dit in de praktijk werkt.

Howard Gardner, een Amerikaanse psycholoog, ontwikkelde de theorie van meervoudige intelligentie.  Hij onderscheidt negen soorten intelligentie. Ieder kind heeft diverse intelligenties, maar ontwikkelt ze in verschillende mate. En dat bepaalt zijn of haar voorkeur van doen en leren. Als we bij het NBG kinderbijbelmateriaal ontwikkelen houden we hier rekening mee.

Woord- of beelddenkers

Sommige kinderen zijn graag bezig met taal en woorden: ze houden van lezen, luisteren graag naar een verhaal en kunnen goed verwoorden wat ze bedoelen. In het verwerken van een Bijbelverhaal kunnen deze kinderen hun hart ophalen met het schrijven van een psalm of een verhaal, zich verdiepen in de weetjes en themapagina’s, en ze doen graag mee met de gespreksvragen bij de verhalen.

Andere kinderen denken juist graag in beelden en kunnen daar goed mee werken. Zij zien dingen sneller  voor zich dan dat ze er een woord bij hebben (ook wel plaatjesdenken genoemd) en hebben visuele ondersteuning nodig om te leren. Voor hen zijn de extra’s in een Bijbel heel interessant. Denk aan informatieve tekeningen, landkaartjes, infographics en foto’s. Deze visuele elementen maken in één oogopslag duidelijk waar het in de Bijbeltekst over gaat. En met bijvoorbeeld zoekplaten en andere visuele opdrachten kunnen beelddenkers zelf aan de slag.

Doeners & puzzelaars

Echte doeners houden van bewegen of iets maken. Ze blinken vaak uit in sport en spel, of ze gebruiken juist graag hun handen om iets te maken of om zich uit te drukken. Hoe leuk is het voor hen om een Bijbelverhaal te verwerken door te knutselen, iets lekkers koken of bakken, een proefje doen, een spel waarbij je in beweging komt. Bijvoorbeeld in de Samenleesbijbel, maar ook in kinderdienstmethode Bijbel Basics is er een heel scala aan doe-opdrachten om te ontdekken waar de Bijbelverhalen over gaan.

Andere kinderen zijn echte puzzelaars ze zijn goed in het zien van logische verbanden, analyseren, redeneren en met (abstracte) getallen werken. In onze materialen staan allerlei puzzels waar kinderen die graag rekenen en logisch redeneren plezier aan beleven. Zo kunnen zij op een manier die hen goed ligt met het Bijbelverhaal aan de slag.

Denken over jezelf en de ander

Vanuit de kindertheologie willen we kinderen stimuleren om na te denken over hoe zij zelf thema’s uit de Bijbelverhalen beleven: ‘Ben jij ook wel eens zo boos geweest dat je niet meer wist wat je deed?’ En: ‘Wat is voor jou echt geluk?’. Sommige kinderen kunnen goed nadenken over wat ze zelf voelen, kunnen en willen. Door open vragen te stellen nodig je kinderen uit om zich in te leven in Bijbelse figuren en situaties. En om de vertaalslag te maken naar hun eigen leven.

Sommige kinderen voelen anderen van nature goed aan. Ze begrijpen gauw wat iemand bedoelt en kunnen zich goed inleven. Dit bevorder je met vragen als ‘Stel dat jij één van Jozefs broers was, wat zou jij dan van Jozef vinden?’ Of: ‘Wat zou jij doen als je dezelfde opdracht zou krijgen als Jona?’.

Natuur & muziek

Kinderen met interesse voor de natuur houden van wat leeft en groeit en zijn gefascineerd door bijvoorbeeld dieren. Deze kinderen zijn goed in het herkennen en onderscheiden van verschijnselen in de natuur. Op pad gaan in de natuur en het werken met materiaal uit de natuur één van de manieren om aan de slag te gaan met Bijbelverhalen.

Muzikale kinderen genieten van het luisteren naar muziek en houden vaak van zingen. Deze kinderen zijn gevoelig voor ritme, melodie, toonhoogte en klankkleur. De Samenleesbijbel speelt hier op in met veertig nieuwe liedjes. De bladmuziek en de cd zitten erbij, zodat je alle liedjes kan luisteren en meezingen.

Nadenken over de Bijbel en geloof

Het nadenken over vragen van leven en geloof is ook een van de intelligenties die kinderen ontwikkelen. Maar hoe pak je dat aan, een gesprek over zulke thema’s? Ouders spelen daarin een belangrijke rol. Kijken en luisteren naar kinderen is de sleutel. Hen zien zoals ze zijn en oog hebben voor wat er in hen omgaat. Wat zijn hun eigen ideeën, ervaringen en vragen? Waar zijn zij nieuwsgierig naar? Als je kinderen in contact brengt met een Bijbelverhaal en kinderen zelf op een open manier aanspreekt, kunnen bijzondere gedachten en gesprekken ontstaan.

In de kinderbijbels van het NBG, zoals de Samenleesbijbel, maar ook in de kindermethode Bijbel Basics staan vragen die kinderen en ouders de ruimte bieden om samen over het leven, geloof, God en Jezus na te denken en te praten. De verhalen uit de Bijbel komen dichtbij. Kinderen ervaren zo dat de verhalen ook hén iets te zeggen hebben.

Maartien Hutter is theoloog en pedagoog en werkt sinds 2013 in het team Bijbelgebruik. Ze werkte als adviseur, schrijver en eindredacteur mee aan de Samenleesbijbel, Mijn Peuterbijbel, Babybijbel en Bijbel Basics.