De feestdagen beleven met peuters
Tip: stuur dit door naar de kinderoppas van jouw kerk
Het is bijna Pasen en je kerk heeft misschien al een mooi programma gemaakt om dit feest te vieren. De kinderen van de basisschoolleeftijd volgen het veertigdagenproject van BijbelBasics, de jongeren doen mee aan de PaasChallenge en voor de volwassenen zijn er stiltewandelingen, extra diensten en een trompet op paasochtend. Het belooft een mooi feest te worden, maar … krijgen de allerjongsten daar ook wat van mee?
Je ziet het in veel kerken: voor allerlei leeftijdsgroepen is er iets geregeld, maar voor de allerjongsten gaat het niet verder dan een oppasrooster. Jammer, want juist de eerste levensjaren zijn heel belangrijk voor de verdere ontwikkeling. Kinderen van 0 tot 5 jaar maken een enorme ontwikkeling door in hun lijf en brein. Van een hulpeloze baby die nog helemaal verzorgd moet worden, groeien ze in sneltreinvaart op tot een kleuter die kan lopen, praten, fantaseren, denken en spelen. Een goede start in deze periode is een fantastische basis voor de rest van zijn leven. Maar als er veel misgaat, kan hij hier de rest van zijn leven ook last van houden. Dit is dé reden dat de overheid steeds meer investeert in bijvoorbeeld kinderopvang, peuterspeelzalen en ook het programma Kansrijke Start, waarmee geprobeerd wordt de eerste duizend dagen van elk kind zo goed mogelijk te laten verlopen.
Je ziet het in veel kerken: voor allerlei leeftijdsgroepen is er iets geregeld, maar voor de allerjongsten gaat het niet verder dan een oppasrooster. Jammer, want juist de eerste levensjaren zijn heel belangrijk voor de verdere ontwikkeling. Kinderen van 0 tot 5 jaar maken een enorme ontwikkeling door in hun lijf en brein. Van een hulpeloze baby die nog helemaal verzorgd moet worden, groeien ze in sneltreinvaart op tot een kleuter die kan lopen, praten, fantaseren, denken en spelen. Een goede start in deze periode is een fantastische basis voor de rest van zijn leven. Maar als er veel misgaat, kan hij hier de rest van zijn leven ook last van houden. Dit is dé reden dat de overheid steeds meer investeert in bijvoorbeeld kinderopvang, peuterspeelzalen en ook het programma Kansrijke Start, waarmee geprobeerd wordt de eerste duizend dagen van elk kind zo goed mogelijk te laten verlopen.
Eerste peuterbijbel
Ik werk zelf op een christelijke peuterspeelzaal. Een plek waar allerlei kinderen komen: kinderen die voorlopen in hun ontwikkeling en op zoek zijn naar uitdaging, peuters die hun eerste woordjes Nederlands bij ons leren of wat extra hulp nodig hebben om het praten op gang te krijgen, en ook kinderen die in hun sociaal-emotionele ontwikkeling wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Voor al die aandachtspunten zijn programma’s opgesteld, maar op het gebied van Bijbelverhalen was er ook bij ons eerst nog weinig. Een in het Nederlands geschreven peuterbijbel bestond zelfs nog helemaal niet. Tot voor kort, want vanuit mijn ervaring als peuterjuf mocht ik die eerste peuterbijbel schrijven: Mijn Peuterbijbel. (‘Mijn’, omdat peuters zo graag zeggen: ‘Deze is van mij!’) Een interactieve Bijbel, geschreven vanuit de praktijk, die helemaal past bij de ontwikkeling en emoties van peuters.
Peuterparty’s in de kerk
Bij deze peuterbijbel schreef ik ook een programma voor kerken met specifiek aandacht voor de feestdagen: Peuterparty’s. Het geeft crèche-medewerkers de tools om ook de jongste kinderen in de kerk mee te nemen in de beleving van feestdagen als Pasen, Pinksteren en Hemelvaart. Peuterparty’s hebben weinig voorbereiding nodig en zijn gratis online beschikbaar. Je hebt er alleen Mijn Peuterbijbel voor nodig. Nog een voordeel: als je als kerk besluit Mijn Peuterbijbel te gebruiken, kun je online ook een plan vinden met tips om élke week gemakkelijk een programma op te zetten voor deze soms vergeten groep. Ook buiten de feestdagen om dus. Want hoe ga je creatief aan de slag met deze jonge kinderen, waarbij ze alle zintuigen kunnen gebruiken en echt betrokken zijn? Hoe kies je liedjes die geschikt zijn voor de allerkleinsten? En hoe breng je structuur en veiligheid in je crèche-programma zodat ieder kind zich gezien voelt?
Een lach op je gezicht
Als je in de kerk aan de slag gaat met de jongsten, zul je merken dat juist zij een heel nieuwe kijk hebben op de Bijbelverhalen. Peuters zijn ontwapenend, eerlijk en origineel. Met jonge kinderen werken is daardoor nooit saai en zorgt elke dag voor een lach op je gezicht. Zoals laatst, toen ik in de kring het hemelvaartsverhaal voorlas. Tijdens het fruit-moment zag ik een peuter wel heel intensief naar zijn peer staren. Tergend langzaam bracht het jongetje de peer steeds hoger in de lucht. ‘Wat ben je aan het doen?’ vroeg ik. Het jongetje keek me aan alsof het de gewoonste zaak van de wereld was en zei: ‘O, ik breng even mijn peer naar de hemel.’
geschreven door: Melanie van der Peut
Na een studie onderwijskunde en PABO werkte Melanie van de Peut lange tijd als kinderwerker in een kerk met een specialisatie in verhalend ontwerpen. Momenteel staat ze dagelijks op een peutergroep als taal-coördinator, waar ze regelmatig voorleest uit boek dat ze mocht schrijven voor het NBG: ‘Mijn Peuterbijbel’.