Geloofsopvoeding en muziek

“Jozef zoekt zijn grote broers,” “Jezus is de goede herder”, en talloze andere liedjes zingen al jarenlang rond in mijn hoofd én in ons huis. Op de christelijke school waar ikzelf op zat, leerden we elke week een psalm of een lied uit ons hoofd. Ook onze eigen kinderen kennen inmiddels heel veel liedjes over God. Dat vind ik fijn, vrolijk en gezellig. Maar meer nog: wat dragen liedjes er enorm aan bij om inzichten over God en de Bijbel over te brengen!

Als het gaat om geloofsopvoeding, vind ik muziek dan ook onmisbaar. Liederen blijven vaak veel langer hangen dan enkel woorden. (Een voorbeeld: wij zijn met onze kinderen nu bezig rond het Onze Vader; elke week leren we een bede erbij. De reden waarom ze dit zo snel oppakken? Ze kennen het ook in lied-vorm!) Wat ik ook mooi vind, is dat liederen niet zelden een leven lang meegaan; krijgen mensen bijvoorbeeld te maken met dementie, dan kan muziek in hen iets aanraken van vroeger. Daarnaast werkt muziek samenbindend. Muziek: een ontzettend krachtig middel. Wat waardevol is het daarom om middels muziek iets van God door te geven aan je kind(eren).

Muziek tijdens de zwangerschap

Middels muziek iets doorgeven van God, kan al tijdens de zwangerschap. Iets wat ik heel bijzonder vind, is dat de zintuigen (behalve geur) van ongeboren baby’s al ontwikkelen. Vanaf ongeveer de twintigste week van de zwangerschap dringen geluiden van buiten de baarmoeder tot het kindje door. Vanaf dan kun je jouw kind dus al iets laten horen en ervaren van Gods liefde, op vele manieren – maar o.a. ook door muziek.

Wanneer je tijdens de zwangerschap vaak hetzelfde liedje voor je kind zingt, kan het zomaar zijn dat hij hier ook na de geboorte op reageert: het wordt herkend en geeft een vertrouwd gevoel. Ik vind het mooi om al vanaf het prille begin iets van Gods liefde uit te spreken over mijn kinderen. Wat mij daarbij veel mooie momenten heeft gegeven, is de muziek van de Babylief-serie. Op rustige momenten tijdens de zwangerschap luisterde ik deze muziek, en zong ik er met mee. Het gaf mij een gevoel van intense verbondenheid met God én met onze baby. Ook na de geboorte zong ik de liedjes geregeld voor mijn kinderen. Het is rustige muziek, die woorden geeft aan Gods liefde en geborgenheid. Een aanrader voor tijdens de zwangerschap en de eerste periode daarna.

[Informatie over de Babylief serie is te vinden op de website: Babylief.]

Muziek tijdens de peutertijd

Al tijdens de babyfase, maar vooral ook in de jaren daarna, is het mooi om liedjes te zingen die een stukje inhoud van Bijbelverhalen vertellen. Ook al begrijpen kleine kinderen de teksten nog niet altijd, toch breng je hiermee iets over aan sfeer, gevoel van veiligheid, en liefde van God. Hiervoor zijn veel liederen te vinden; één van de recente uitgaven voor deze leeftijd is de CD ‘Zing in de kring’.

Op deze CD staan twintig Bijbelse liedjes voor peuters. De liedjes zijn in al hun eenvoud afgestemd op de peuterleeftijd: eenvoudige woorden, herhaling, en per lied een eenvoudig focuspunt per Bijbelverhaal. Het leuke is dat de liedjes op zo’n manier opgezet zijn, dat ze zich er uitermate goed voor lenen om samen te ‘beleven’ en mee te doen met wat de muziek zegt (dierengeluiden maken, stappen rond Jericho, of zwaaien bij het dansliedje). Deze beleving is voor peuters erg belangrijk, en biedt genoeg aanknopingspunten voor een waardevol moment voor ouder/verzorger samen met je kind.

[Informatie over deze CD is te vinden op de website: Zing in de kring.]

Muziek tijdens de kleuter- en basisschoolleeftijd

Hoe ouder kinderen worden, hoe meer keuze er is aan muziek. Ook op het gebied van christelijke muziek is er heel veel. De liederen kunnen met steeds meer inhoud begrepen worden door de kinderen. Ik vind dit een hele waardevolle tijdsperiode om, o.a. via muziek, veel kennisoverdracht te geven over verhalen uit de Bijbel. Dit past uitstekend bij deze leeftijdsfase van nieuwsgierigheid en zoeken naar antwoorden op vragen.

Ook voor deze leeftijd is er veel te veel materiaal om hier op te kunnen noemen. Daarom vermeld ik ook hier één van de recente uitgaven die geschikt is voor deze leeftijd: de Liedjesbijbel. Dit is een uniek project waarin 12 jaar lang elke maand een nieuw kinderlied + Bijbelverhaal verschijnt. Uiteindelijk levert dit zo’n 150 eigentijdse kinderliedjes op, die de hele Bijbel doorgaan. Ik vind dit erg waardevol, omdat er zo bij een heel aantal Bijbelverhalen een eigentijds, nieuw lied gemaakt wordt, die met elkaar het grote verhaal van de Bijbel vertellen.
Daarnaast verschijnt er elk jaar een boek met daarin verhalen, illustraties, en liedteksten van de Liedjesbijbel.
De liedjes zijn online te luisteren, en als aanvulling zijn er bij elk liedje voorleesfilmpjes te kijken, kleurplaten te downloaden, of akkoorden te verkrijgen. Een heel compleet gebeuren, wat een mooie bijdrage kan leveren als het gaat om geloofsopvoeding, en ondersteuning verdient.

[Informatie over de Liedjesbijbel is te vinden op de website: Liedjesbijbel.]

Muziek tijdens de tienerleeftijd

Hoe ouder kinderen worden, hoe vaker ze zich wellicht terugtrekken in hun eigen wereld. Mét muziek. Er is onnoemlijk veel christelijke muziek, zowel Nederlands- als anderstalig. Met je kind kun je kijken welke stijl hem/haar aanspreekt, en hier iets bij zoeken met een waardevolle inhoud.

Daarnaast kun je oudere kinderen ook iets laten ervaren van de kunstvorm muziek, en de wijze waarop grote meesters daarin hun geloof in God verwerkten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de Messiah van Händel tijdens advent, of de Passies van Bach in de aanloop naar Pasen toe. Deze muziekstijl zal tieners wellicht niet direct aanspreken, maar je hier samen in verdiepen en ontdekken welke kunst hierachter schuil gaat, kan zeker waardevol zijn.

Ook zelf laten musiceren (thuis, in de kerk, of in een koor/orkest of band) is een hele mooie manier om door muziek iets te ervaren van God.

Gelukkig stopt muziek niet na de tienerleeftijd. Zelf speel ik graag piano, en zing ik vaak allerlei liedjes tijdens gewone alledaagse bezigheden. Ik vind het opvallend dat onze kinderen daardoor veel liederen ongemerkt oppikken. Mooi, om zo op een heel eigen manier woorden te geven aan Gods aanwezigheid in je gezin.

Welke muziek luisteren jullie graag?

Geschreven door Erika van Nes.
Dit blog verscheen eerder op opzoeknaarhetgoede.nl.
Erika van Nes is theoloog en moeder van 3 kinderen. Ze schrijft o.a. over geloofsopvoeding, & hoogbegaafdheid.